Ka një arsye pse kafja është pija më e dashur në botë – aroma e saj të zgjon, shija të magjeps dhe efektet e saj na mbajnë në këmbë gjatë ditës.
Por përtej filxhanit të përditshëm, kafja ka një histori dhe kuriozitete që e bëjnë atë edhe më të veçantë. Nga legjendat për origjinën e saj te rekordet botërore dhe dilema se sa duhet të konsumojmë, ja çfarë duhet të dini për këtë “elixirin e zi” që pushton jetën tonë.
Kuriozitete që do t’ju lënë me gojë hapur:
1. Legjenda e kecëve kërcimtarë
A e dini se si u zbulua kafja? Sipas një legjende etiopiane të shekullit të 9-të, një bari i quajtur Kaldi vuri re se kecët e tij bëheshin më energjikë dhe fillonin të “kërcenin” pasi hanin kokrrat e kuqe të kafesë. Nga aty, njerëzit filluan të eksperimentonin me to, duke i pjekur dhe zier – dhe kështu lindi pija që sot e kemi kaq të dashur. Edhe pse historia mund të jetë mit, ajo tregon magjepsjen e hershme të njerëzimit me kafenë.
2. Kafja që kushton sa një makinë
Një nga llojet më të shtrenjta të kafesë në botë është Kopi Luwak, e prodhuar në Indonezi. Çfarë e bën speciale? Kokrrat e saj mblidhen nga jashtëqitjet e një kafshe të quajtur civet, e cila i ha dhe i tret pjesërisht, duke u dhënë një shije unike. Një filxhan i kësaj kafeje mund të kushtojë deri në 100 dollarë, dhe një kilogram kokrra shkon deri në 600 dollarë. A do ta provonit këtë kuriozitet të çuditshëm?
3. Rekordi i filxhanëve në një ditë
Nëse mendoni se pini shumë kafe, hidhini një sy rekordmenit botëror! Në vitin 1981, një burrë nga Britania e Madhe, i quajtur David Edwards, konsumoi plot 82 filxhanë kafeje në 7 orë – një mesatare prej afro 12 filxhanësh në orë! Edhe pse mbijetoi, mjekët nuk e rekomandojnë aspak një “maratonë” të tillë. Kjo na çon te pyetja e madhe: sa kafe është e sigurt të pimë?
Sa kafe duhet të konsumoni në ditë?
Kafeja është e mbushur me antioksidantë dhe kafeinë, duke ofruar përfitime si rritje të energjisë, përmirësim të fokusit dhe madje ulje të rrezikut nga disa sëmundje si Parkinson dhe diabeti i tipit 2. Por, si çdo gjë, edhe këtu ka një kufi. Sipas Autoritetit Evropian të Sigurisë Ushqimore (EFSA), doza e sigurt e kafeinës për një të rritur të shëndetshëm është deri në 400 miligramë në ditë, që përkthehet në rreth 3-4 filxhanë kafeje të zakonshme (një filxhan espresso ka rreth 80-100 mg kafeinë, ndërsa një kafe turke rreth 50-70 mg).
Megjithatë, kjo varet nga individi. Disa njerëz mund të ndiejnë ankth ose pagjumësi edhe me 1 filxhan, ndërsa të tjerë i durojnë mirë 5. Gratë shtatzëna këshillohen të kufizohen në 200 mg në ditë, pra rreth 2 filxhanë, për të mbrojtur fetusin. Po ju, sa filxhanë keni pirë sot?
Një filxhan plot mister dhe kënaqësi
Kafja nuk është thjesht një pije – është një ritual, një histori dhe një shkencë. Nga kecët e Kaldit te filxhanët luksozë të Kopi Luwak, ajo ka udhëtuar nëpër shekuj për të na mbajtur zgjuar dhe të frymëzuar. Por mbajeni mend: 3-4 filxhanë mund të jenë “pika e artë” për të shijuar përfitimet pa e tepruar.
Tani, ndërsa mbani filxhanin tuaj të ngrohtë, pyesni veten – çfarë sekreti tjetër mund të fshihet në këto kokrra magjike?
